ဒုတိယကမာၻစစ္ႏွင့္ပတ္သတ္၍လူသိနည္းေသာအေၾကာင္းအရာအခ်ိဳ႕

ဒုတိယ ကမာၻစစ္ဆုိတာ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၄၅ခုႏွစ္အတြင္း တစ္ကမာၻလုံးပါ၀င္ဆင္ႏြဲခဲ့ေသာ စစ္ပြဲျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံမ်ား နဲ႔ ၀င္ရုိးတန္း ႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕တုိက္ပြဲျဖစ္ပါတယ္။ မဟာမိတ္တုိ႔ဘက္မွ အေမရိကန္ ၊ ဆုိဗီယက္ ၊ ၿဗိတိန္ တို႔ကဦးေဆာင္ၿပီး ၀န္ရုိးတန္းႏုိင္ငံေတြကေတာ့ ဂ်ာမဏီ ၊ ဂ်ပန္ နဲ႔ အီတလီ တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္သားဦးေရ သန္း ၁၀၀ ေက်ာ္ပါ၀င္တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီး သမုိင္းတေလွ်ာက္ အေသအေၾကအမ်ားဆုံးနဲ႔ အပ်က္အစီးအမ်ားဆုံး စစ္ပြဲအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္နဲ႔ ပတ္သတ္လုိ႔ လူသိနည္းတဲ့ စိတ္၀င္စားဖြယ္အခ်က္တခ်ဳိ႕ကို  မိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ ေရးသားေ၀မွ်လုိက္ပါတယ္။

ဒုတိယ ကမာၻစစ္ကုိ ပထမကမာၻစစ္ရဲ႕အဆက္လုိ႔ တခ်ဳိ႕ကယုံၾကည္ၾကတယ္၊ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဂ်ပန္က မန္ခ်ဴးရီးယားကုိ က်ဴးေက်ာ္တဲ့အခ်ိန္မွာ စတင္တယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ၾကၿပီး တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဂ်ာမဏီက ပုိလန္ကုိ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ စတင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။ သမုိင္းပညာရွင္မ်ားကေတာ့ ဂ်ာမန္ေတြ ပုိလန္ကို က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္ခဲ့တဲ့ ၁၉၃၉ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁ရက္ေန႔ဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္ရဲ႕ အစလုိ႔သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။

ဒုတိယကမာၻစစ္ဟာ သမုိင္းတေလွ်ာက္ လူအမ်ားဆုံးေသခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲျဖစ္ၿပီး စုစုေပါင္း သန္း ၅၀ မွ သန္း၇၀ၾကား ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ဆုိဗီယက္ နဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံမွ လူေတြျဖစ္ပါတယ္။ စစ္စရိတ္လည္း အလြန္ႀကီးမားခဲ့ၿပီး ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ အေမရိကန္ ၁ထရီလီယံ(ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၁သန္း) ခန္႔ ကုန္က်ခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲျဖစ္ပါတယ္။

ဂ်ာမန္ေတြဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္ မစခင္တည္းက လူအေျမာက္အမ်ားသတ္ျဖတ္မႈကို စတင္ခဲ့ၿပီး ဂ်ဴးလူမ်ဳိးသန္းခ်ီၿပီး အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့အထဲမွာ ကေလးငယ္ေပါင္း ၁.၁သန္း ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၃၈ခုႏွစ္ ကမာၻ႔လူဦးေရရဲ႕ ၃% ဟာ ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္းမွာ အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ရဲ႕ လူအေသအေပ်ာက္အမ်ားဆုံးႏုိင္ငံဟာ ဆုိဗီယက္ရုရွားႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး လူေပါင္း ၂၁သန္းေက်ာ္ဟာ စစ္ပြဲအတြင္းမွာ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၂၃ခုႏွစ္မွာ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ ေယာက်ၤားေလးစုစုေပါင္းရဲ႕ ၈၀ရာခုိင္ႏႈန္း စစ္ပြဲအတြင္းမွာ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။

မဟာမိတ္ေတြ ဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းမွာ ဗုံးတန္ခ်ိန္ေပါင္း ၃.၄သန္းကို ႀကဲခ်ခဲ့ပါတယ္။

ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္းက အရွည္ၾကာဆုံးတုိက္ပြဲကေတာ့ အတၱလန္တစ္တုိက္ပြဲျဖစ္ၿပီး ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၄၅ခုႏွစ္ အထိၾကာခဲ့ပါတယ္။ တုိက္ခုိက္ခဲ့သူေတြကေတာ့ တစ္ဖက္က ၿဗိတိန္နဲ႔ အေမရိကန္ ၊ ကေနဒါ ၊ ျပင္သစ္ တို႔ကဦးေဆာင္ၿပီး က်န္တစ္ဖက္ကေတာ့ ဂ်ာမဏီ နဲ႔ အီတလီတုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္းမွာ သိပၸံနည္းပညာေပါင္းစုံကုိ သုံးစြဲခဲ့ၾကပါတယ္။ ေရငုပ္သေဘၤာေတြကိုလည္း အေျမာက္အမ်ားသုံံးစြဲခဲ့ပါတယ္။ ေရငုပ္သေဘၤာစစ္သား ၄၀၀၀၀ ေက်ာ္ဟာ စစ္ပြဲအၿပီးမွာေတာ့ ၁၀၀၀၀ ေက်ာ္ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။

အေမရိကန္ေတြဟာ ဂ်ာမန္ေတြနဲ႔တုိက္ခုိက္ခဲ့တဲ့ Bulge တုိက္ပြဲမွာ စစ္သား ၈၀၀၀၀ ေက်ာ္ကုိ ဆုံးရႈံးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း အေမရိကန္ေတြရဲ႕ အက်အရႈံးအမ်ားဆုံးတုိက္ပြဲျဖစ္ပါတယ္။

ပုလဲဆိပ္ကမ္းတုိက္ပြဲမွာ အေမရိကန္ သေဘၤာ ၁၈စင္းဟာ အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္စီး (သုိ႔) နစ္ျမဳပ္ခဲ့ရပါတယ္။ သေဘၤာေတြနဲ႔အတူ တပ္သား ၂၄၀၀ လည္းေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။

ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းမွာ ဂ်ပန္ေတြဟာ တရုတ္ၿမဳိ႕တစ္ၿမဳိ႕ကို ပလိပ္ေရာဂါပုိးေတြ သယ္ေဆာင္ထားတဲ့ပုိးမႊားေတြကို ႀကဲခ်ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ပလိပ္ေရာဂါဟာ ကပ္အသြင္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီေသဆုံးခဲ့ရပါတယ္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္း ဂ်ပန္တပ္ေတြရဲ႕သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရတဲ့ တရုတ္လူမ်ဳိးအေရအတြက္ဟာ ဂ်ာမန္ေတြရဲ႕သတ္ျခင္းကုိ ခံရတဲ့ဂ်ဴးလူမ်ဳိး အေရအတြက္ထက္ မ်ားစြာပိုပါတယ္။ ဂ်ပန္စစ္တပ္ဟာ လူေပါင္း ၁၀သန္းေက်ာ္ကုိ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီး ဒီအထဲက ၆သန္းေက်ာ္ဟာ တရုတ္လူမ်ဳိးေတြျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တာေတြကေတာ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြက လူမ်ဳိးေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဆုိဗီယက္တပ္ေတြ ဂ်ာမဏီကို တုိက္ခုိက္ခ်ိန္အတြင္းမွာ ၁၃ႏွစ္ မွ ၇၀ႏွစ္ ၾကား ဂ်ာမန္အမ်ဳိးသမီး ၂သန္းနီးပါးဟာ ဆုိဗီယက္ေတြရဲ႕ အဓမၼက်င့္ျခင္းကို ခံခဲ့ရပါတယ္။

၁၉၄၁ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလမွာ ရုိေမးနီးယားေတြဟာ ဂ်ဴးလူမ်ဳိး ၃ေသာင္းေက်ာ္ကုိ အစုလုိက္အၿပဳံလုိက္သတ္ျဖတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ မီးရႈိ႕သတ္ျခင္း ၊ ေသနတ္နဲ႔ပစ္သတ္ခဲ့တဲ့ ဒီအစုလုိက္အၿပဳံလုိက္သတ္ျဖတ္မႈကို Odessa massacre လုိ႔ေခၚၾကပါတယ္။

ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္းမွာ ဂ်စ္ကားေပါင္း ၆၅၀၀၀၀ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး စက္ေသနတ္ေပါင္း ၃သန္း ၊ ေလယာဥ္အစင္းေပါင္း ၃သိန္း ၊ တင့္ကားေပါင္း ၈၉၀၀၀ ထုတ္လုပ္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပထမဆုံး ဂ်က္ေလယာဥ္ဖုိက္တာေတြကိုေတာ့ ဂ်ာမန္ေတြက စတင္အသုံးျပဳခဲ့ပါတယ္။
္

စစ္ပြဲအတြင္းကာလမွာ အေမရိကန္ေတြဟာ သူတုိ႔အႏွစ္သက္ဆုံးအစားအစာျဖစ္တဲ့ hamburger ကုိ hamburger လုိ႔မေခၚပဲ Liberty Steaks လုိ႔ေခၚခဲ့ပါတယ္။ hamburger ရဲ႕အသံထြက္ဟာ ဂ်ာမန္နာမည္နဲ႔တူေနလုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဒုတိယကမာၻစစ္ရဲ႕ အဆုံးသတ္ကေတာ့ ဂ်ာမန္က လက္နက္ခ်တဲ့အခ်ိန္ ၊ အေမရိကန္က ဟီႏုိရွီးမားနဲ႔ နာဂါစကီၿမဳိ႕ေတြကို ႏ်ဴကလီးယားဗုံးႀကဲခ်ၿပီး ေနာက္ ဂ်ပန္ေတြလက္နက္ခ်တဲ့အခ်ိန္လုိ႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြြဟာ ၁၉၄၅ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ၂ ရက္ေန႔မွာ လက္နက္ခ်ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။